Xitoy Filippin va Osiyoda «yumshoq kuch»ini oshirish uchun OAVni ishga solmoqda

Xitoy Filippindagi pop-madaniyat va ommaviy axborot vositalari orqali o`z manfaatlarini targ`ib qilishda foydalanmoqda.

Xitoy prezidenti Si Szinpin Filippin prezidenti Rodrigo Dutertening Pekinga moyillik pozisiyasidan foydalanib, Janubiy Xitoy dengizida o`z da`volarini targ`ib qilish va kattagina iqtisodiy foyda olishga harakat qilmoqda. 

Xitoy Filippinning eng yirik savdo hamkori bo`lib, o`rtadagi eksport va import ancha rivojlangan. 

Masalan, 2019 yilda Filippin va Xitoy o`rtasidagi o`zaro savdo hajmi qariyb 50 milliard dollarga etgan. 2014 yildan 2019 yilgacha ikki tomonlama savdo hajmi yiliga o`rtacha 17 foizga o`sgan. Ushbu ko`rsatkichlar Filippinning Xitoy uchun faol biznes sherigi va savdo bozori sifatidagi rolini ochib beradi.

Si Szinpin Xitoy tili, ta`lim almashinuvi va pop-madaniyat ikonalarini targ`ib qilish uchun milliardlab dollar sarflamoqda. Bu diplomatik va iqtisodiy afzalliklarga ega bo`lishga umid qiladigan yumshoq kuchning barcha samarali va manfaatli vositalaridir.

2019 yilda o`tkazilgan Pew Research Center tadqiqotlariga ko`ra, Xitoyning jamoatchilik fikri Evropa yoki Shimoliy Amerikaga qaraganda Janubi-Sharqiy Osiyoda, ayniqsa Filippinda ijobiyroq bo`lgan. 2019 yilda filippinliklarning 42 foizi Xitoyga nisbatan yaxshi qarashlarga ega edi. AQShda atigi 26 foiz, Germaniyada 34 foiz. Filippinliklarning 58 foizi ishonch bildirganligi Si Szinpin shaxsan Filippinda yaxshi hurmatga egaligidan dalolat. Xuddi shu fikrda bo`lgan ruslar 59 foizdan pastroqni tashkil etadi.

Pekin ommaviy axborot vositalari ta`sirining o`sishi va Xitoy pop madaniyatining Filippinga tarqalishini uning yumshoq kuchini mustahkamlash va Xitoyning Filippin jamoatchilik qarashlarini yanada yaxshilash vositasi sifatida talqin qilinmoqda.

Xitoy hukumati Gollivud AQShning turmush tarzi va siyosiy munosabatlarini xalqaro qadriyat sifatida samarali ravishda targ`ib qiladi deb hisoblaydi. Xuddi shu muvaffaqiyatni qo`lga kiritishga intilayotgan Pekin, Filippin va Osiyoda Gollivudga o`z alternativini ishlab chiqishga intilmoqda.

Masalan, Xitoy Filippinning davlat televidenie tarmog`ida «Xitoy Teatr TV»ni ishga tushirdi. Shuningdek, xitoycha ko`ngilochar shoular ABS-CBN va Global Media Arts Filippinning ikkita eng yirik xususiy eshittirish tarmoqlarida namoyish etiladi. Televizion dasturlardan tashqari Filippinda xitoy filmlari ham tobora ommalashib bormoqda.

Xitoyning Filippindagi pop madaniyati mahsulotlari jadal ommalashayotgani – bu Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlarida Xitoy yumshoq kuchini oshirish uchun siyosiy ahamiyatga ega ekanligidan dalolat. Shuningdek, tashvishli hamdir. 

Filippin jamoatchiligini Xitoy madaniyati va turmush tarziga jalb qilayotgan Pekin Xitoy xayrixoh davlat ekanligiga va Xitoy-Filippin munosabatlari uzoq muddatli istiqbolda Filippin iqtisodiyoti uchun foydali ekanligiga ishontirishga harakat qilmoqda.

Filippinlik tanqidchilar Filippin hukumatini Filippin radioeshittirish kanallarida xitoyparast radio eshittirishlarni efirga uzatgani uchun tanqid qilib kelishadi. Xitoy xalqaro radiosi va Filippinning Teleradioeshittirish xizmati hamkorligi orqali ishlab chiqarilgan «Vau Xitoy» radio dasturi 2018 yil o`rtalaridan beri mahalliy Radio Pilipinas radiostansiyasida efirga uzatilmoqda. 

Xitoy ushbu media platformalardan o`zining Filippindagi xalqaro imijini yaxshilash uchun foydalanib keladi.

Ushbu media makon Filippin keng jamoatchiligiga o`zining manfaatli tasvirlarini taqdim etadigan, hatto Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlarida Pekinga nisbatan tanqidiy ovozlarni minimallashtiradigan qudratli vositadir. 
 

Jason Hung, jurnalist

The Diplomat jurnali.