Trillionlarga aylanayotgan imtiyozlar: Ulardan 45 mingga yaqin korxonalar foydalanmoqda

31.05.2022 09:44

Imtiyozlar ko`proq yirik kompaniyalarga qo`l kelayotgandek…

Ochiq ma`lumotlar portalida 2022 yil I chorak holatiga soliq imtiyoziga ega bo`lgan sub`ektlar haqidagi ma`lumotlar joylashtirildi.
Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tomonidan holat o`rganilib, taqdim etilgan ma`lumotlar tahlil qilindi.

Soliq imtiyozlari 7 turdagi soliqlar bo`yicha berilgan va ularning salmoqli qismi qo`shilgan qiymat solig`i (QQS) hissasiga to`g`ri keladi (93,5%). Keyingi o`rinlardan jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i (1,6%), foyda solig`i (1,6%), er solig`i (1,3%), ijtimoiy soliq (1%), mol-mulk solig`i (0,6%) va aylanmadan olinadigan soliqlar (0,3%) joy olgan.

№	Soliq turi	Imtiyoz Summasi (mlrd. so`mda)
1	Qo`shilgan qiymat solig`i	8 446,65 (93,5%)
2	Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i	146,6 (1,6%)
3	Foyda solig`i	146,2 (1,6%)
4	Er solig`i	121,1 (1,3%)
5	Ijtimoiy soliq	90,0 (1%)
6	Mol-mulk solig`i	54,5 (0,6%)
7	Aylanmadan olinadigan soliq	30,8 (0,3%)
Jami:		9 035,90

Soliq imtiyoziga ega bo`lganlar ro`yxatida mulkchilik shakli turlicha bo`lgan soliq to`lovchilar mavjud. Ro`yxatda davlat korxonalari, xususiy tadbirkorlik sub`ektlari, qo`shma korxonalar, aksiyadorlik jamiyatlari hamda xorijiy kompaniyalar qayd etilgan.

Sohalar kesimida bo`yicha tog`-kon sanoati, bank, transport, farmasevtika, kommunal xizmat ko`rsatish, neft-gaz qazib chiqarish, energetika, sug`urta, tibbiyot, qurilish, dam olish, sport va boshqa yo`nalishlarda faoliyat yuritgan korxonalar imtiyozlardan foydalangan.

Soliq imtiyozlari ichida eng ko`p qo`llanilgan turi jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i bo`lib, undan 16 565 ta yoki 37,7% xo`jalik yurituvchi sub`ekt foydalangan. Eng kam imtiyoz qo`llanilgan soliq turi esa foyda solig`i sanaladi, ushbu imtiyozdan 772 ta yoki 1,7% tadbirkorlik sub`ekti foydalangan.

№	Soliq turi	Imtiyoz qo`llanilgan sub`ektlar soni
1	Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i	16656 ta (37,7%)
2	Qo`shilgan qiymat solig`i	12040 ta (27,3%)
3	Ijtimoiy soliq	5199 ta (11,8%)
4	Aylanmadan olinadigan soliq	4951 ta (11,2%)
5	Er solig`i	2639 ta (6%)
6	Mol-mulk solig`i	1926 ta (4,3%)
7	Foyda solig`i	772 ta (1.7%)
Jami:		44 183 ta

Quyidagi jadvalda eng ko`p miqdorda soliq imtiyozlariga ega bo`lgan Top-20 xo`jalik yurituvchi sub`ekt va ularga berilgan imtiyoz summasi bilan tanishish mumkin.

№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	«Navoiy kon-metallurgiya kombinati» AJ	1 327, 1
2	TIF «O`zmilliy bank» AJ	530, 6
3	«Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» AJ	457,3
4	«Ipoteka-bank» ATIB	422,2
5	«O`zbekiston sanoat-qurilish bank» ATB	400,9
6	«Agrobank» ATB	397,7
,7	«Davlat aksiyadorlik tijorat banki Asaka» AJ	251,9
8	AT «Xalq banki»	195,1
9	“Kapitalbank” ATB	181,3
10	“Asia trans gas” MChJ	164,8
11	«Qishloq qurilish bank» ATB	159,4
12	“Uzbekistan airways” AJ	152,8
13	“Grand pharm trade” MChJ	148,3
14	«O`zbekiston temir yo`llari» AJ	147,6
15	«Mikrokreditbank» ATB	129,5
16	“Hamkorbank" ATB	125,0
17	“Meros pharm” MChJ	94,8
18	«Aloqabank» AJ	77,9
19	«Trastbank xususiy aksiyadorlik banki» AJ	58,5
20	«Turon bank» ATB	47,5

Soliq imtiyozlarining turi bo`yicha quyidagi korxonalar Top-10 talikdan joy oldi.

Mol-mulk solig`i bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Mol-mulk solig`i
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Zarafshon oyna” MChJ	1,81
2	“Akfa dream world” MChJ	0,9
3	“Akfa extrusions” MChJ	0,9
4	“Navoiy kon-metallurgiya kombinati jamgʼmasi”	0,8
5	“Toshissiqquvvati” DUK	0,7
6	“Islom Karimov nomidagi Toshkent xalqaro aeroporti” MChJ	0,7
7	“Namangan-istiqlol bogʼi” MChJ	0,7
8	Xirurgiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi	0,5
9	“Asosiy biznes” MChJ	0,5
10	“Oziq ovqat standart karton” MChJ	0,4

QQS bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Qo`shimcha qiymat solig`i
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” AJ	1 327,1
2	“Oʼzmilliy bank” AJ	530,6
3	“Olmaliq kon-metallurgiya kombinati” AJ	457,3
4	“Ipoteka-bank” ATIB	422,2
5	“Oʼzbekiston sanoat-qurilish bank” ATB	400,9
6	“Agrobank” ATB	397,7
7	“Davlat aksiyadorlik tijorat banki Asaka” AJ	251,9
8	AT “Xalq banki”	195,1
9	“Kapitalbank” ATB	181,3
10	“Asia trans gas” MChJ	164,8

Ijtimoiy soliq bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Ijtimoiy soliq
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Lukoil Uzbekistan operating company” MChJ	7, 7
2	“Yagona umumrespublika protsessing markazi” MChJ	3,5
3	“Epam systems” MChJ	2,8
4	“Surhan gas chemical operating company” MChJ	2,5
5	“Oʼzbekgeofizika” AJ	2,3
6	Jalaquduq tuman hokimligi	2,3
7	Metodik ta`minlash bo`limi	1,8
8	“DM IT group” MChJ	1,7
9	Hyundai engineering co. LTD	1,2
10	“Fido-biznes” MChJ	1,2

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig`i
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Hamkorbank” ATB	4,6
2	“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” AJ	3,3
3	“Ipoteka-bank” ATIB	3,2
4	AT “Xalq banki”	2,7
5	So`x tumani Xalq ta`limi bo`limi	2,6
6	“Naxshab-texno metal” MChJ	2,3
7	“Agro city«MChJ	2,2
8	“Navobod naslli parranda” FX	1,8
9	“Kapitalbank” ATB	1,7
10	“Uzbekistan airways” AJ	1,6

Aylanmadan olinadigan soliq bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Aylanmadan olinadigan soliq
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Basell trade” MChJ	0,8
2	“Bogʼot trade 777» MChJ	0,7
3	“Bek music” MChJ	0,3
4	“Jayxun-lakrista” MChJ	0,3
5	“Aviatash” MChJ	0,2
6	“Angren-qamish-obliq” OK	0,2
7	“Bahori lola” MChJ	0,2
8	“Aloqa servis nurbuloq” XK	0,2
9	“Gessonit gold” MChJ	0,2
10	“Hurshid joyil soft” XK	0,2

Foyda solig`i bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Foyda solig`i
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	AT “Xalq banki”	33,6
2	“Toshkent shahridagi Yeodju texnika instituti” MChJ QK	21,6
3	Reneyssans xevi indastris DM	17,5
4	«Sibir» aviakompaniyasi» AJning vakolatxonasi	15,8
5	“Abu dhabi uzbek investment” MChJ QK	6,5
6	“Yangi texnologiyalar ilmiyaxborot markazi” DUK	5,0
7	“Procab” MChJ	2,3
8	“Poytaxt qurilish va xizmat” DUK	2,1
9	“Air astana” PU vakolatxonasi	1,8
10	“Parkent broiler” MChJ	1,4

Er solig`i bo`yicha imtiyozga ega bo`lgan Top-10 korxona

Er solig`i
№	Korxona nomi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Toshkent shahar suv taʼminoti” MChJ	9,5
2	“Amirsoy” MChJ	9,4
3	“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” AJ	6,2
4	“Oʼzbekgidroenergo” AJning “Oʼrta chirchiq GESlari kaskadi” UK	5,3
5	“Toshkent shahar kichik sanoat zonalarini boshqarish direktsiyasi” DM	4,0
6	“Qoʼngʼirot yoʼllardan muntazam foydalanish” UK	3,8
7	“Toʼpolang gidroelektrostansiya davlat korxonasi” UK	3,6
8	“MCHJ shaklidagi dam olish va sportni rivojlantirish xalqaro korporatsiyasi qoʼshma korxonasi” MChJ	3,1
9	“Oʼzekspomarkaz” AJ	2,4
10	“Markaziy ippodrom” AJ	2,3

Shuningdek, ma`lumotda soliq imtiyoziga ega bo`lib, umuman soliq to`lamagan korxonalar ham mavjud. Ular imtiyozga ega bo`lgan jami soliq to`lovchilarning 35% yoki 15478 tani tashkil etadi. O`rganish davrida bunday korxonalarning jami soliq imtiyozlari miqdori 3 trillion so`mdan ziyodni tashkil etgan. Quyida ushbu korxonalar Top-10 taligi hamda ular ega bo`lgan soliq imtiyozining miqdori va turi aks etgan:

№	Korxona nomi	Soliq imtiyozning turi	Imtiyoz miqdori (mlrd.so`m)
1	“Navoiy kon-metallurgiya kombinati” AJ	QQS	1327,1
2	“Uzbekistan airways” AJ	QQS	152,8
3	“Toshissiqquvvati” DUK	QQS	35,4
4	“Oʼzbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJ	QQS	33,6
5	“Farm luks invest” MChJ	QQS	24,1
6	“SFI management group” MChJ	QQS	19,5
7	Reneyssans xevi indastris DM	Foyda solig`i	17,5
8	ERIELL OFSME DMCC - 0173	QQS	16,2
9	«Sibir» aviakompaniyasi» AJning vakolatxonasi	Foyda solig`i	15,8
10	“Constanta group” MChJ	QQS	14,6