-large.jpg)
Xorijiy tillarni intensiv o`rganish kurslarining reklamalari har qadamda uchramoqda.
Ingliz, rus va boshqa tillarni 2 oyda, 44 kunda, 3 oyda, 6 oyda “hech qanday grammatika va so`z yodlashlarsiz” “miyangizga joylab qo`yishni” va`da berayotgan kitob sotuvchilar aslida firibgarlar guruhi emasmi?
Bu kitoblardan foydalanib chindan ham xorijiy tilni 100 foiz o`rganib olganlar bormi?
Avvalo berilayotgan va`dalarga e`tibor qaratsak, hech qanday grammatika o`rganmasdan, mutlaqo so`z yodlamasdan, yana 100 foiz mukammal til o`rganish mumkinmi?
Til o`rganishdan zarracha xabari bor odam biladiki, bu aslo mumkin bo`lmagan bir hol. Shundan ham bilish mumkinki, bu erda nimadir bor.
Ushbu kitoblar, xususan xususiy telekanallardan reklamasi tinmay aylanayotgan “buknome”, “tedbuk”, “smartbuk” kabi to`plamlar, ulardagi oxiri ko`rinmaydigan xatoliklar haqida ijtimoiy tarmoqlarda ko`plab fikrlar aytildi, e`tirozlar bildirildi.
Yaqinda bloger Otabek Yuldashev facebookʻda “Tirikchilik aybi yo`qkuya, lekin ta`limga savodsiz biznesmenlarni aralashtirmanglar, iltimos. "Buknomi, buknomi", deb reklama qilib yotishibdi. Koreys tilini 6 oyda (!) boshingizga quyib qo`yishni bildirayotgan buknomini ozgina ko`rib chiqdim. (Darvoqe, men koreys tilini 20 yildan beri o`qib-o`rganaman, lekin zo`r bilaman, deyishga tortinaman)
Xullas, janob yoki xonim buknomichilar, sizga e`tirozim ko`p: mana bu o`rinda "Su yong" so`zi ismni anglatmaydi. To`g`ri, Su Yong degan ism bor koreyslarda. Lekin bu o`rinda ism ma`nosida kelmagan. Agar sal fikrlasangiz koreys tilida "su yong" so`zi "(suvda) suzmoq" ma`nosini anglatishini bilardingiz. "Su Yonni mashq qildirmagan edi" emas "Suzish mashqini bajarmadi" bo`ladi. Bu boshlanishi, xolos. Shu xatolikni ko`rdimu taqa-taq to`xtatdim. Iltimos, tilni yaxshi bilmasangiz, bunday narsalarni chiqarib o`tirmang”, deya post qoldirdi. Bu bittagina xatolik xolos, ammo kitob ichida bunday xatolarning cheki yo`q.
Xato topish uchun kitobni ochish ham shartmas, uning yuziga qarasangiz kifoya. Kitob yuzida shu kunga qadar 50 ming nafardan ortiq o`rganuvchi ushbu loyiha asosida til o`rganib, natijaga erishgani yozib qo`yilgan. Ammo kitob 2020 yilda hammasi bo`lib 2 ming nusxada chop etilgan. Natijaga erishgan 50 ming kishi haqidagi faktning asosi qaerda?
Kitobga ko`ra, loyiha asoschisi va qo`llanma muallifi Odilbek Ikromov. Ijtimoiy tarmoqlardagi uning o`zi qo`ygan ma`lumotlarga asoslansak, biznesmen, investor. Ma`lumot uchun: ingliz tilini grammatik qoidalarga ko`ra, tilshunos darajasida mukammal bilmasligini doim tan oladi. Ingliz tilini yaxshi bilmaydigan muallif chop ettirgan kitob bilan ingliz tilini qanday qilib 100 foiz o`rganish mumkin?
Ammo xususiy kanallardagi reklamalar hamon tugamaydi, kitoblar hali u, hali bu bahonalar bilan 50 foiz chegirma asosida deya sotiladi, bu chegirmalar yil bo`yi tugamaydi. Kitob narxi o`sha chegirmalar bilan ham 550-600 ming so`m, ma`lumot uchun bu pulga eng mashhur xorijiy mualliflarning til o`rganishga asoslangan kitoblaridan bir nechta sotib olish mumkin. Reklamalar tufayli kitob sotib olayotgan xalqning behuda ketayotgan mablag`lari uchun kim javob beradi?
O`zbekiston Respublikasi Reklama to`g`risidagi Qonunining maqsad va vazifalariga mahsulotning xarakteri, tayyorlanish usuli va joyi, iste`mol xususiyatlari, sifati va boshqa tavsiflari, uni realizasiya qilish shartlariga ko`ra iste`molchilarni chalg`itadigan yolg`on yoki noaniq ma`lumotlar reklama vositasida tarqatilishining oldini olish ekanligi belgilab qo`yilgan, ammo bu maqsad va vazifa bajarilmay kelmoqda. Reklamalar nazorati faqatgina axloqsiz kadrlarni, spirtli ichimlik va tamaki mahsulotlarini cheklash bilan tugaydimi?
УЗ
