Qonunga ko`ra, 12 oktyabrdan Toshkent shahri va viloyatida doimiy «propiska» olish huquqiga ega shaxslar doirasini cheklovchi qonun bekor qilindi. Hozirga qadar 12 toifadagi fuqarolar bunday huquqqa ega edi.
Prezident «O`zbekiston Respublikasi fuqarolarini, chet el fuqarolarini va fuqaroligi bo`lmagan shaxslarni yashash joyi va turgan joyi bo`yicha hisobga olish to`g`risida»gi yangi qonunni joriy yil 11 iyulda imzolagan edi. Unga ko`ra, har bir fuqaro poytaxtda doimiy yashash huquqini olishi mumkin bo`ldi.
Bu bilan 2011 yilda qabul qilingan «Toshkent shahri va Toshkent viloyatida doimiy propiska bo`yicha propiska qilinishi lozim bo`lgan O`zbekiston Respublikasi fuqarolari toifalari ro`yxati to`g`risida»gi qonun o`z kuchini yo`qotdi.
Amaldagi qonunni bekor qilish prezidentning 2023 yil 8 maydagi farmoni bilan ko`zda tutilgan, chunki amaldagi tartib yangilangan Konstitusiyaning 32-moddasida nazarda tutilgan fuqarolarning mamlakat bo`ylab erkin harakatlanish, shuningdek yashash va bo`lib turish joyini tanlash huquqlarini cheklar edi.
Eski qonunga ko`ra, faqat 12 toifadagi fuqarolar (uy-joy mulkdorlari, qarindoshlar, vasiylikdagi va tarbiyalash uchun oilaga qabul qilingan bolalar, ota-onasi bo`lmagan voyaga etmagan qondosh aka-uka va opa-singillar, parlament, prezident, Vazirlar mahkamasi tomonidan yoki ular bilan kelishilgan holda saylangan, tayinlangan, tasdiqlanadigan fuqarolar, shuningdek, ularning oila a`zolari va boshqa shaxslar) doimiy propiska qilinishi kerak edi.
Fuqarolarga, shuningdek doimiy yashovchi chet el fuqarolari va fuqaroligi bo`lmagan shaxslarga Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali yoki o`zlari uchun qulay bo`lgan ichki ishlar organlarining migrasiya va fuqarolikni rasmiylashtirish bo`limlari, davlat xizmatlari markazlari orqali shaxsan bo`lib turgan joyi bo`yicha ro`yxatdan o`tish uchun onlayn ariza berish imkoniyati beriladi.
«E-xabar berish» tizimi joriy etildi, bu tizim orqali O`zbekistonda doimiy yashovchi chet el fuqarolari va fuqaroligi bo`lmagan shaxslarni yashash joyi bo`yicha ro`yxatga olish uchun ariza bergan shaxslarni hisobga olish va ro`yxatga olish amalga oshiriladi.
Fuqarolarning yashash joyida propiskasiz bo`lish muddati 15 ish kunidan 10 ish kunigacha qisqartirildi.
Doimiy ro`yxatdan o`tish ichki ishlar organlarining migrasiya va fuqarolikni rasmiylashtirish bo`limlarida shaxsiy ariza bilan; davlat xizmatlari markazlarida shaxsiy ariza bilan; Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali — bildirishnoma asosida amalga oshirilishi mumkin.
Ro`yxatdan o`tish uchun fuqaro uy-joy mulkdorining turar joy berish to`g`risidagi arizasi (roziligi) yoki agar uning shaxsan hozir bo`lishi mumkin bo`lmasa, notarial tasdiqlangan roziligi; mulkdorning pasporti yoki identifikasiya kartasi, shuningdek pasporti yoki shaxsiy guvohnomasini taqdim etishi kerak.
Ariza beruvchi 16 yoshga to`lmagan bolani ham ro`yxatga olayotgan bo`lsa, qo`shimcha ravishda tug`ilganlik to`g`risidagi guvohnoma yoki bolaning shaxsini tasdiqlovchi boshqa hujjat, shuningdek agar bola vasiylik ostida bo`lsa yoki tarbiyalash uchun oilaga berilgan bo`lsa, vasiylik yoki homiylikni tasdiqlovchi hujjatlar talab qilinadi.
idan oshmasligi kerak. Jarayon tugagandan so`ng, fuqaroga elektron yoki qog`oz shaklda yashash joyi bo`yicha ro`yxatdan o`tgani to`g`risidagi guvohnoma beriladi.
O`zbekiston fuqarolarini yashash joyi bo`yicha hisobga olish endilikda yangi qoidalar bilan tartibga solinadi. Yangi qonunga ko`ra, fuqarolar ichki ishlar organlarining migrasiya va fuqarolikni rasmiylashtirish bo`limlarida shaxsiy arizasiga ko`ra; ichki ishlar bo`limining qo`llab-quvvatlash punktlarida va mahalla huquqni muhofaza qilish organlarida; davlat xizmatlari markazlarida; Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali yoki «E-xabar berish» tizimi orqali — bildirishnoma asosida; yoki «E-Mehmon» tizimi orqali — bildirishnoma asosida — mehmonxonalarda yoki tibbiyot muassasalarida qolish vaqtida ro`yxatdan o`tishi mumkin.
Doimiy propiskaning yo`qligi vaqtinchalik yashash joyi bo`yicha ro`yxatga olishni rad etish uchun asos bo`la olmaydi.
УЗ
