Rahbarlar kelib ketaveradi, milliardlab davlat pullari o`marilaveradi, amaldorlarning korrupsiyaga qo`l urilgani e`lon ham qilinadi, ammo bu tizimda xalq uchun, davlat uchun ko`zga ko`rinadigan arzirli ish qilinmaydi. Statistika qo`mitasining aniq ma`lumotlariga ko`ra, bugun qishloqlarda 100 ming bolaga bor yo`g`i 1 dona sport inshoati to`g`ri keladi.
Darvoqe, O`zbekistonda sport katta korrupsiya o`chog`i bo`lib qolmoqda. Yaqindagina e`lon qilingan ma`lumotga ko`ra, Sirdaryoda sport anjomlari xarid qilishda 1,2 mlrd. so`mdan ortiq byudjet mablag`lari talon-toroj qilingan. Kechagina Bosh Prokuratura suzish va volleybol federasiyalarida ham katta mablag`lar maqsadli sarflanmagani haqida xabar tarqatgan edi.
Haqli savol tug`iladi: Shu o`rinda aytish joizki, katta mablag`lar talon-taroj qilinayotgan O`zbekistonda sport tizimidagi bu holatlarni jilovlab olish shunchalar davlatga qiyinmi? Yoki biz bilmagan yana nimadir sirli tomonlari bormi?
***
Sirdaryo: sun`iy qimmatlashtirilgan anjomlar
O`zA xabariga ko`ra, 2021 yilning dekabr oyida Sirdaryo viloyat turizm va sport Bosh boshqarmasi tomonidan 24 turdagi jami 2612 dona sport anjomlarini xarid qilish uchun 7 ta firma bilan umumiy qiymati 1 mlrd. 976 mln. 778 ming so`mlik 31 ta shartnoma tuzilgan. Lekin, Bosh boshqarma hamda firmalarning mansabdor shaxslari o`zaro kelishgan holda sport anjomlarini sun`iy qimmatlashtirilgan narxlarda oldi-sottisini amalga oshirishgan.
Aniqlangan holat yuzasidan Davlat xavfsizlik xizmatining Sirdaryo viloyati bo`yicha boshqarmasi tashabbusi bilan o`tkazilgan sudga oid tovarshunoslik ekspertizasining xulosasiga ko`ra, umumiy o`rtacha bozor qiymati 720 mln. 361 ming so`mni tashkil etgan sport anjomlari 1 mlrd. 976 mln. 778 ming so`mga sotib olinib, juda qo`p miqdordagi byudjet mablag`lari talon-toroj qilingan.
***
Suvdagi korrupsiya va proffesional suv sport havzasisiz qolayotgan O`zbekiston
Yaqinda, Bosh prokuratura Suzish federasiyasida ham yirik korrupsiya alomatlari aniqlangani haqida xabar bergan edi. Unga ko`ra, Federasiya mansabdor shaxslari va boshqalar mansab vakolatlarini suiiste`mol qilib, juda ko`p miqdorda jamiyat manfaatiga zarar etkazishgan. Xususan, terma jamoa hamda uning zaxirasi tarkibiga kiritilmagan fuqaro Rossiya Federasiyasining Volgograd shahrida o`tkazilgan xalqaro yig`inga yuborilib, 72 mln. so`m byudjet mablag`lari asossiz ishlatilgan.
Shuningdek, 2021 yilning oktyabr-dekabr oylarida jami 287 nafar sportchi «D» MChJga qarashli mehmonxona xizmatidan foydalanmagan bo`lsalarda, foydalanganlik haqida elektron hisob-fakturalarga soxta yozuvlar kiritgan holda 1 mlrd. so`mlik pul mablag`i talon-toroj qilingan.
Eslatib o`tamiz, Suzish federasiyasi davlat mablag`ini o`marayotgan bir vaqtda, O`zbekistonda suzish sporti bilan shug`ullanuvchi olimpiadachilar uchun bir dona ham proffesional suzish sport xavzasi yo`q.
Dilmurod Nabievga chora ko`riladimi?
Shuningdek, Bosh prokuratura volleybol federasiyasidagi yirik talon-tarojlik haqida ham xabar bergan edi. O`rganishda, sobiq Jismoniy tarbiya va sport vaziri Dilmurod Nabievning buyrug`iga asosan, Federasiyaga 54 nafar sportchilar bilan 23 kunlik o`quv-mashg`ulot yig`ini o`tkazish uchun byudjetdan 445 mln. so`m ajratilgan bo`lsada, amalda 10 kun o`quv-mashg`ulot yig`ini o`tkazilib, 231 mln. so`m byudjet mablag`lari o`zlashtirilgan.
Bundan tashqari, terma jamoa va uning zaxirasi tarkibiga kiritilmagan 29 nafar sportchini turli sport yig`inlariga yuborilib, 75 mln. so`m mablag`lar asossiz sarflangan.
Nega korrupsiyada ayblangan sobiq vazir rektorlikda qolmoqda?
Bosh prokuratura xabariga ko`ra volleybol federasiyasidagi holatda tergovga qadar tekshiruv davomida byudjetga etkazilgan zararning 120 mln. so`mi qoplanishi ta`minlan. Ammo, byudjetga zarar keltirgan sobiq Jismoniy tarbiya va sport vaziri Dilmurod Nabievga nisbatan jinoiy jazo ochilgani yoki yo`qligi bo`yicha ma`lumot berilmagan. Bosh Prokuratura matbuot kotibi ushbu ish bo`yicha savolimizni javobsiz qoldirdi. Ayni damda Qarshi davlat Universiteti rektori sifatida ishlab kelayotgan Dilmurod Nabiev ham volleybol federasiyasidagi korrupsion ishlar bo`yicha intervyu so`rovimizni ochiq qoldirmoqda.
Ma`lumot uchun, O`zbekistonda sport korrupsiya o`chog`iga aylanib borayotgan bir vaqtda bolalar sporti statistikasi achinarli ahvolda qolmoqda. Ayni damda, Respublikamizda jami 352 ta sport-ta`lim muassasalari faoliyat yuritmoqda. Ularning atigi 43 tasi qishloq hududlariga to`g`ri keladi. Qolgan 309 tasi esa shaharlarda. 2021 yil 1 yanvar holatiga yurtimizda 14 yoshgacha bo`lgan jami bolalar soni 10 million 175 ming 819 nafarni tashkil etgan. Demak, qishloqdagi har 100 ming bolaga bir dona sport inshooti to`g`ri kelmoqda.