Ер соҳасидаги ҳуқуқбузарлик ҳақида хабар берган шахслар моддий рағбатлантирилади

Ўзбекистон Электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциациясида ўтказилган очиқ мулоқотда ер бўйича чиқарилган фармоннинг шу жиҳатларига алоҳида тўхталди

Қишлоқ хўжалиги ерларини ажратишда янги тартиб жорий этилди:

– ерни барча фуқаро ва ташкилотларга очиқ танлов асосида бериш (амалда МЧЖ, деҳқон хўжаликларига танловсиз берилади);

– танловсиз ер бериш фақат Ҳукумат қарори асосида қуйидаги ҳолларда амалга оширилади;

– энг яхши таклифни танлаш (“swiss challenge”) орқали аниқланган йирик инвестиция лойиҳаси ташаббускорига – лойиҳа қиймати камида 10 млн. АҚШ доллар бўлганда ва олдиндан камида 10 фоизини депозитга қўйганда (бунда чет элликларга ижара муддати 25 йилдан ошмаслиги лозимлиги белгиланмоқда);

– боғдорчилик, полизчилик ва узумчилик ширкатлари тузиш, ёрдамчи қишлоқ хўжалиги юритиш учун ер бериш тартибини бекор қилиш;

– янги ажратиладиган қишлоқ хўжалиги ер майдони ўлчами ва ижара муддатини бугунги кун талаблари асосида белгилаш кўзда тутилган.

Ер ажратиш ва ундан фойдаланишда назорат ҳам кучайтирилмоқда.

– туман ҳокимларининг ер ажратиш бўйича ваколати тўлиқ бекор қилинди (ерни бириктириш, фармойиш чиқариш, ерни кўчириш);

– қишлоқ хўжалиги ери ижараси бўйича очиқ танлов якунини вилоят ҳокими қарори билан тасдиқланади, ижара шартномаси (туман ҳокимлиги ва ғолиб ўртасида) электрон шаклда тузилади;

– ҳоким қарорлари “е-қарор” ахборот тизимида шакллантирилади;

– ернинг жойлашув харитаси “Иннола” ва “AрсГИС” дастурларида шакллантирилади, 

– ерга бўлган ҳуқуқ автоматик тарзда кадастр рўйхатидан ўтказилади;

– вилоят ҳокимининг ер бўйича қарорлари адлия бошқармасида ҳуқуқий экспертизадан ўтказилади;

– ҳокимнинг айни бир қарори билан ёки бир вақтнинг ўзида 
ер участкасини олиб қўйиш ва бошқа шахсга ажратиш тақиқланади;

– ерга оид ҳуқуқбузарликларни аниқлаш, ҳужжатларни тўплаш ва кўриб чиқиш жараёни “Е-YERNAZORAT” ахборот тизими орқали юритилади;

– кадастр, прокуратура, адлия органлари ва ҳокимликлар томонидан ер ажратиш устидан давлат назорати амалга оширилади;

– ер соҳасидаги ҳуқуқбузарлик ҳақида хабар берган шахслар моддий рағбатлантирилади.

Ер соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар учун жавобгарлик кескин кучайтирилди:

– ноқонуний эгалланган ерлар тўғрисида хабар бермаслик, уларда қурилган иморатларни коммуникация тармоқларига улаб берганлик учун янги маъмурий жавобгарлик киритилди;

– суғориладиган ерларда ўзбошимчалик билан қурилиш қилган шахслар тўғридан-тўғри жиноий жавобгарликка тортилади (амалда жавобгарлик маъмурийдан кейин белгиланган);

– ер соҳасида барча маъмурий жарималар тайинлаш ваколати кадастр органларига ўтказилади;

– ерни ноқонуний сотганлик учун янги жиноий жавобгарлик киритилди.

Хулоса қилиб айтганда, мазкур ўзгартиришлардан қуйидаги натижалар кутилмоқда.

– ерларни талон-тарож қилиш, ўзбошимчалик билан эгаллаш, ноқонуний сотиш кескин камаяди;

– ерлар барча учун бир хил ва шаффоф тартибда ажратилади;

– ер бозор активига айланади ва молиявий оборотга киради;

– ер ажратиш тартиби ягона ҳужжат – Ер кодексида белгиланади;

– ер соҳасида давлат ва жамоатчилик назоратининг самарадорлиги ортади.