“Чўллаштириш сиёсати”нинг янги қурбонлари ёки боғлар ва дарахтзорлар бизнесмен “citychi”ларнинг ўлжасига айланмоқдами?

04.06.2021 14:35
  • “Миллий боғ”нинг “Magic city” паркига айлантирилиши қурбонлик талаб қилганини, бизга қанча қимматга тушганини биласизми?
     
  • Тошкентда аҳоли бемалол, эмин-эркин айланиб юрадиган бирорта яшил ҳудуд қолдими?
     
  • Ўзбекистон ҳаво тозалиги индекси бўйича 180 та давлат қаторидан 177-ўринда турадиган, об-ҳавоси Зимбабве, Қозоғистон, Тожикистон, Марокаш, Тунис, Куба, Жазоир ва Эронга нисбатан уч, тўрт баравар ёмонроқ эканига кимлар сабабчи?
     
  • Тошкент шаҳрида агро-ҳудудларнинг кескин камайди, дарахт ва буталарнинг ноқонуний кесилиши ортиб кетди, ўсимлик дунёсига миллиардлаб зарар этказилмоқда, атмосфера ҳавосидаги чангнинг контцентрацияси ошиб кетди. Натижа нима бўлаяпти? Одамлар соғлиғи билан ўлпон тўлаяпти…

 

***

Ўзида салқин муҳитни сақлаган, ёз кунлари одамлар айланиб, дам оладиган “Комсомол кўли” ва яқин 3 йилгача “Миллий боғ” деб аталган истироҳот боғи бугун номини ҳам кўринишини ҳам ўзгартирган.

Соя-салқин дарахтлар, кўллар ва яшиллик ўрнини бетонли, теп-текис, пластик безаклар қоплаган “Magic city” парки эгаллади. 60 миллион доллар ажратилган, умумий майдони 21 гектарни ташкил этувчи ушбу боғда барча кўл ва дарахтлар сақлаб қолиниши айтилганди. Аммо…

Миллий боғ 2016 йил
Собиқ Миллий боғ 2020 йил

Суратлардан кўриниб турибдики боғ олдинги кўринишини йўқотган. Хўш, бундай катта қурбонликлар сиз-у бизга қанчалик қимматга тушаётганини биласизми? Қачон охирги марта бу ҳақида жиддий ўйлаб кўрдингиз? Кўп ҳолларда дарахтлар, яшиллик қанчалик муҳимлиги ҳақида қайғуравермаймиз. Лекин охирги йилларда одамларда бундай қарашлар озгина бўлсада ижобий томонга ўзгармоқда. Ривожланган давлатларда  бу фуқаролик дид билан ўлчанади. Инсон ўз ҳақ-ҳуқуқи учун қанчалик курашса, табиат яшовчанлиги учун ҳам шундай курашади.

Суратдаги ўраб олинган ҳудудларда (собиқ Миллий Боғда) ҳамон қурилиш давом этар экан, бирорта дарахтнинг кесилмаслигига, ўсимликларга зарар етмаслигига ким кафолат беради? Ҳеч ким.

Аслида миллий боғ ва парклар табиат асллигини сақлаб қолиш мақсадида яратилиши керак. Сингапур мустақилликка эришгандан сўнг дарахтзорларни “Garden city”га айлантирган. Америка Марказий Парки кўнгиллилар томонидан яратилган бўлиб, бугун Нью-Йоркнинг қайсидир маънода рамзига айланди. Бизнинг боғлар эса бизнесмен  “citychi”ларнинг ўлжасига айланмоқда.

Нью-Йоркдаги Америка Марказий парки

Ҳаво тозалиги индекси бўйича 180 та давлат қаторидан 177-ўринда (2020 йил)  турадиган, об-ҳавоси Зимбабве, Қозоғистон, Тожикистон, Марокаш, Тунис, Куба, Жазоир ва Эронга нисбатан уч, тўрт баравар ёмонроқ Ўзбекистонда одамлар бемалол айланадиган жой қолдими? 

Ғофур Ғулом, Бобур номидаги боғ ва Ашхобод паркининг ҳудудларига ҳам қирилиш нафаси етиб борган. Шунингдек, бир савол ўйлантирадики, солиқ тўловчилар, яъни аҳоли ўзининг пулига қурилган парк ёки хиёбонга пул тўлаб кириши мантиққа тўғри келадими?! Дунё мамлакатларининг деярли кўпчилигида бундай тизим ишламайди.

1990 - 2019 йилларда Тошкент шаҳрининг яшиллиги.

1990 – 2019 йилларда Тошкент шаҳрида яшил ҳудуднинг камайиб бориши. Илҳомжон Аслонов ва унинг жамоаси ушбу мавзу ҳақида тадқиқот ўтказишган ва маълум бўлишича, Тошкент шаҳрида агро-ҳудуд майдони 1990 йилда 12 минг гектарни ташкил этган бўлса, 2019 йилга келиб 2661 гектарга тушиб кетган.

2021 йилнинг 4 ойида давомида дарахт ва буталарнинг ноқонуний кесилиши билан боғлиқ 2014 та қонунбузилиш ҳолати аниқланган. Ўсимлик дунёсига етказилган зарар 4 миллиард 988 миллион сўмни ташкил қилган. 

Май ойининг сўнгги кунларида Тошкент шаҳрида атмосфера ҳавосидаги чангнинг рухсат этилган ўртача кунлик контцентрацияси 2,7 бараварга ошиб кетган. Олдинлари пойтахт аҳолисига умуман бегона бўлган қумли бўронларни ҳам кузатмоқдамиз. Кўриниб турибдики, аҳвол яхши эмас. Яшилликни сақлаб қолишнинг йўли бор. Дарахтларни кесмаслик ва кестирмаслик, йўқса соғлиғимиз билан ўлпон тўлайверамиз. 

Амир темур хиёбони 2007 йил.
Амир Темур хиёбони дарахтлар кесиб ташлангандан сўнг.

Сардор Поёнов,

журналист

@rost24_uz_bot — Хабар йўлланг. Сизнинг хоҳишингизга кўра ҳар қандай маълумот сир сақланади
25
Изоҳ қолдириш
Изоҳлар
13.01.2023 12:38
Maqola uchun raxmat.Natija bòlishini juda hohlaymiz."ammo,lekin,biroq"birikmalarimiz-ga moslashgan "........." insonlar bòlmaganida biz Amir Temur (skver) hiyobonimizni yòqotmagan bòlarmi edik.Afsuski qòshtirnoq ichidagi insonlarning soni va davomchilar kòpda.Boshlagan xarakatlaringiz ijobiy natijalar bilan tugashiga umidvormiz.Andijondagi insulin ishlab chiqaradigan korhonaning taqdiri nima bòldi?Natijasini xabarlagan bòlsangiz kòrmay òtkazib yubordimi?
02.01.2022 23:58
Kal odamni boshiday qip tashlapsizlar.Kes deb buyruq berganlarni u dunyo bu dunyosi kuyib ketsin
10.06.2021 21:29
нега тушунмайсизлар? бу дарахтлар беозор курингани билан узи аслида "хавфсизлигимизга тахдид"ку?
10.06.2021 21:28
нега тушунмайсизлар? бу дарахтлар беозор курингани билан узи аслида "хавфсизлигимизга тахдид"ку?