Қонунга кўра, 12 октябрдан Тошкент шаҳри ва вилоятида доимий «прописка» олиш ҳуқуқига эга шахслар доирасини чекловчи қонун бекор қилинди. Ҳозирга қадар 12 тоифадаги фуқаролар бундай ҳуқуққа эга эди.
Президент «Ўзбекистон Республикаси фуқароларини, чет эл фуқароларини ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни яшаш жойи ва турган жойи бўйича ҳисобга олиш тўғрисида»ги янги қонунни жорий йил 11 июлда имзолаган эди. Унга кўра, ҳар бир фуқаро пойтахтда доимий яшаш ҳуқуқини олиши мумкин бўлди.
Бу билан 2011 йилда қабул қилинган «Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида доимий прописка бўйича прописка қилиниши лозим бўлган Ўзбекистон Республикаси фуқаролари тоифалари рўйхати тўғрисида»ги қонун ўз кучини йўқотди.
Амалдаги қонунни бекор қилиш президентнинг 2023 йил 8 майдаги фармони билан кўзда тутилган, чунки амалдаги тартиб янгиланган Конституциянинг 32-моддасида назарда тутилган фуқароларнинг мамлакат бўйлаб эркин ҳаракатланиш, шунингдек яшаш ва бўлиб туриш жойини танлаш ҳуқуқларини чеклар эди.
Эски қонунга кўра, фақат 12 тоифадаги фуқаролар (уй-жой мулкдорлари, қариндошлар, васийликдаги ва тарбиялаш учун оилага қабул қилинган болалар, ота-онаси бўлмаган вояга етмаган қондош ака-ука ва опа-сингиллар, парламент, президент, Вазирлар маҳкамаси томонидан ёки улар билан келишилган ҳолда сайланган, тайинланган, тасдиқланадиган фуқаролар, шунингдек, уларнинг оила аъзолари ва бошқа шахслар) доимий прописка қилиниши керак эди.
Фуқароларга, шунингдек доимий яшовчи чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларга Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали ёки ўзлари учун қулай бўлган ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимлари, давлат хизматлари марказлари орқали шахсан бўлиб турган жойи бўйича рўйхатдан ўтиш учун онлайн ариза бериш имконияти берилади.
«Е-xabar berish» тизими жорий этилди, бу тизим орқали Ўзбекистонда доимий яшовчи чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни яшаш жойи бўйича рўйхатга олиш учун ариза берган шахсларни ҳисобга олиш ва рўйхатга олиш амалга оширилади.
Фуқароларнинг яшаш жойида пропискасиз бўлиш муддати 15 иш кунидан 10 иш кунигача қисқартирилди.
Доимий рўйхатдан ўтиш ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимларида шахсий ариза билан; давлат хизматлари марказларида шахсий ариза билан; Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали — билдиришнома асосида амалга оширилиши мумкин.
Рўйхатдан ўтиш учун фуқаро уй-жой мулкдорининг турар жой бериш тўғрисидаги аризаси (розилиги) ёки агар унинг шахсан ҳозир бўлиши мумкин бўлмаса, нотариал тасдиқланган розилиги; мулкдорнинг паспорти ёки идентификация картаси, шунингдек паспорти ёки шахсий гувоҳномасини тақдим этиши керак.
Ариза берувчи 16 ёшга тўлмаган болани ҳам рўйхатга олаётган бўлса, қўшимча равишда туғилганлик тўғрисидаги гувоҳнома ёки боланинг шахсини тасдиқловчи бошқа ҳужжат, шунингдек агар бола васийлик остида бўлса ёки тарбиялаш учун оилага берилган бўлса, васийлик ёки ҳомийликни тасдиқловчи ҳужжатлар талаб қилинади.
идан ошмаслиги керак. Жараён тугагандан сўнг, фуқарога электрон ёки қоғоз шаклда яшаш жойи бўйича рўйхатдан ўтгани тўғрисидаги гувоҳнома берилади.
Ўзбекистон фуқароларини яшаш жойи бўйича ҳисобга олиш эндиликда янги қоидалар билан тартибга солинади. Янги қонунга кўра, фуқаролар ички ишлар органларининг миграция ва фуқароликни расмийлаштириш бўлимларида шахсий аризасига кўра; ички ишлар бўлимининг қўллаб-қувватлаш пунктларида ва маҳалла ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларида; давлат хизматлари марказларида; Ягона интерактив давлат хизматлари портали ёки «Е-xabar berish» тизими орқали — билдиришнома асосида; ёки «E-Mehmon» тизими орқали — билдиришнома асосида — меҳмонхоналарда ёки тиббиёт муассасаларида қолиш вақтида рўйхатдан ўтиши мумкин.
Доимий прописканинг йўқлиги вақтинчалик яшаш жойи бўйича рўйхатга олишни рад этиш учун асос бўла олмайди.
УЗ
